Yeni yıla bir set incelemesiyle başlama planım vardı, ama Antalya’ya sonunda gelen kış, ve durmak bilmeyen yağmurlar buna engel oldu. Bir yandan alacağım setleri düşünürken, bir yandan da bu haftanın yazısını düşündüm. Birdenbire bir ışık belirdi kafamda: Minibebekler! Ardından da fikirler yağmaya başladı. Ve daha önce fark etmediğim birşeyi fark ettim. O yüzden bugünün yazısı, minibebekler ve minifigürlerle ilgili.
Blogu takip edenler bilir, benim minibebeklere ısınmam epey uzun sürdü. 10. yıllarını doldurmadan kısa bir süre önce bazı şeyleri daha yakından takip etmeye başladım, ama temanın yenilenmesi, ve özellikle Autumn karakterinin gelmesiyle birdenbire bakış açım da değişti. Daha önce görmediğim, ve ne yalan söyleyeyim, görsem bile çok umursamadığım şeyleri görmeye başladım.
Bu olmadan önce, Friends temasıyla ilgili en sevdiğim şey setlerden çıkan hayvanlardı. Pek çok hayvanı ilk kez Friends setleriyle piyasaya sürdüler, hatta bazıları hâlâ minifigür ölçekli setlerde çıkmış değil. Her ne kadar son zamanlarda bu biraz değişmeye başlamış olsa da, Friends teması hâlâ bir adım önde.
Bu fark sadece hayvanlarla da kalmıyor. Olası bir şehir kurmak istesem, kesinlikle Friends setleriyle başlardım. Hem çeşitlilik açısından, hem de tasarım açısından City setleriyle kıyasladığımda çok daha güzel olduklarını düşünüyorum. Öncesini fazla takip etmiyordum, ama 2023’ten bu yana çıkan Friends setleri gerçekten çok başarılı.
Minibebekler aklıma geldikten sonra bu düşünceler geçti kafamın içinden. Ve ondan sonra da belki de olabilecek en büyük dezavantajlarını fark ettim.
LEGO Minifigür ve Minibebek
2023 çıkışlı iki tane set üzerinden devam edeceğim. Biri 60380 Şehir Merkezi, diğeri de 41732 Şehir Merkezi Çiçek ve Tasarım Dükkanları. Neredeyse adları bile aynı olan bu iki set City ve Friends temalarından. City setinde 14 minifigür, Friends setinde 7 minibebek var. Minifigürlere bakıyorum, veteriner, resepsiyonist, berber, şef, turist, çocuk gibi adları var. Minibebeklere bakıyorum, Liann, Olly, Fiona, Riley, Aida… hepsinin kendi adı var, yani hepsi belli bir kişiyi temsil ediyor. Koleksiyonuma bakıyorum, iki tane Leo, üç Liann, bir Autumn… Minifigürlerime bakıyorum, iki şef, bir berber, beş itfaiyeci. Öte yanda üç Harry Potter, bir Indiana Jones, iki Luke Skywalker.
Bana göre LEGO figürlerinin en güzel yanlarından biri, parçalarını değiştirebilmek. Kendi sigfig’imizi yaparken bile çoğu zaman bunu yapmıyor muyuz? Bu kızın yüzü güzel, onu kullanayım. Bu pantolon süpermiş. Aaa, bak bu gövde bana çok uygun. Saçımın modeline çok benziyor, bu olur. Minifigürlerde, özellikle lisanssız olan sarı ten renklilerde bu çok kolay. Bir sürü yedek kafa parçam var, hepsi farklı ifadelerde, fotoğraf çekerken belirli bir duyguyu vermek için kullandığım. Kimisi kız bir karakterin kafası, kimisi ise erkek, ama bunu belirten herhangi bir gösterge taşımıyor.
Sonra minibebeklere bakıyorum. Aynı parça değiştirme özelliği onlarda da var, en azından belli bir ölçüde. Yani minifigürler gibi kollarını ve ellerini çıkartamıyorsunuz, ama saç-kafa-gövde-bacak olarak değişim yapmak mümkün… mü? Eh, aynı karakter içinde mümkün tabii. Leo’ya bakıyorum, biraz daha koyu bir ten rengi var. Olly’nin gövdesini ona takarsam sırıtacak. Bacak parçası da bir yere kadar, eğer şort giymiyorsa anca. Kızlarda da benzer şeyler var. Yenilerden Aliyah, epey koyu tenli, oysa Autumn değil. Tamam da, ben Aliyah’nın bir kıyafetini çok beğendim, kendimle özdeşleştirdiğim Autumn karakterine onu giydirmek istiyorum? Olmuyor. Beyaz kafanın altında kahverengi kol ya da bacak hiç gitmiyor.
Kapsayıcılık ve Çeşitlilik
Öte yandan, Friends minibebekleri, bu kapsayıcılık ve çeşitlilik açısından hiç şüphesiz daha başarılı. Bizim kültürümüzde fazla olmayan, farklı ten renklerine sahip insanları çok güzel temsil ediyorlar. Sadece bu kadarla kalmayıp, fiziksel açıdan farklı olan insanları da kapsıyorlar.
Autumn, doğuştan bir eli olmayan bir kız, 2023’te çıktı. Bu yıl çıkan CMF 27 setinde de benzer bir minifigür var.
Savannah, görme engelli bir kız. Benim bildiğim ilk görme engelli minifigür, 60292 Şehir Merkezi setiyle geldi. İkisi de 2021 çıkışlı. 2024’te çıkan 21353 Botanik Bahçesi setinde ise, gözlük takmayan bir görme engelli minifigür var.
Takma bacaklar korsanlardan beri var. Ama şehir setlerine sızmaları biraz daha yeni. İlk olarak 2022’de çıkan protez bacaklı minifigür gibi üç tane daha minifigür var. Bir tane de CMF 25 serisiyle gelen, iki bacağı da protezli atletimiz var. Buna karşın, şimdilik sadece bir tane protez bacaklı minibebeğimiz var, Petch adlı bir oğlan çocuğu.
Tekerlekli sandalye, şehir setlerinde ilk olarak 2016’da boy gösterdi. İki farklı modeli var. Minibebekler, minifigürlerle aynı tekerlekli sandalyeyi kullanamadıkları için, bir süre onların kullandığı araçlar brick-built olarak yapıldı. 2023’te ise sonunda kendi özel tekerlekli sandalyelerine kavuştular. Bunların dışında bir de özel bir tekerlekli sandalye var, o da CMF 22 serisindeki yarışçıyla geliyor.
İlk duyma engelli minifigür 2020 yılında çıktı, işitme cihazı takan bir kadın. Benzer bir cihaz kullanan, yüz baskıları farklı minifigürler de var. 2024’te ise koklear implant kullanan iki tane minifigürle karşılaştık. Luiz adlı minibebek de onlarla aynı yıl çıkan ve koklear implant kullanan minibebeklerden. İşitme cihazı takan minibebek bulamadım.
2022’de ilk Vitiligo hastalığına sahip minifigürümüz geldi. Onu 2023’te Jordin izledi, aynı duruma sahip bir minibebek. Yine 2023’te çıkan Dreamzzz setlerinin başrol karakterlerinden biri olan Mateo da Vitiligo izlerini taşıyor. Ve son olarak 2024’te, 10391 Pharrel Williams ile Over the Moon setinde benzer bir kafa görüyoruz.
Sara, ostomi torbası taşıyan tek LEGO figürü ve 2024 yılına ait. Her ne kadar görünümünde bir farklılık olmasa da, Hanna hormon bozukluğu yaşıyor ve yanında bunu gösteren bir aksesuarla geliyor: Düzenli olarak glikoz değerlerini ölçen bir telefon. Fiona, Down sendromlu ilk (ve şimdilik tek) LEGO figürü. Kaya’nın gözleri farklı renklerde. Şu sırada benzer özelliklere sahip minifigürler yok.
Bu farklı özellikler taşıyan figürlerin en yenisi, 2025 yılına ait. Ben daha önce hiç duymamıştım, Sunflower Lanyard diye bir şey varmış. Görünürde bir problemi olmayan, ama uçağa binmekten tutun, kalabalık alanlarda fenalaşmaya kadar farklı farklı görünmez rahatsızlıkları olan kişilerin kullandığı bir boyun askısı. Bu askıyı taşıyan biri, “normal” dediğimizin dışında bir davranış sergiliyorsa, demek ki bir sebepten dolayı zor durumda, yardıma ihtiyacı var. Yeni setlere bakıyoruz, ve hem şehir, hem Friends, hem de DUPLO setlerinde bu askılığa sahip figürleri görüyoruz. Bununla da bitmiyor, minifigür fabrikası olan mağazalarda askılığı gövdenin üzerine basmak da mümkün.
Uzun lafın kısası…
Bir fotoğrafçı olarak minibebeklerin sınırları hoşuma gitmiyor, istediğim gibi poz verdiremiyorum. Eski bir LEGOsever olarak, minibebekleri minifigürlerle aynı derecede sevemiyorum. Kilolu bir insan olarak, minibebeklerin “Barbie” vücut tarzları beni rahatsız ediyor, kendimi onlarla bir türlü özdeşleştiremiyorum. Minibebekleri istediğim gibi rahatça kişiselleştirememek, LEGO Grubunun bana sunduğu sınırlara sadık kalmak zorunda kalmak hoşuma gitmiyor. Tüm bunlara rağmen, Friends setlerinin ve minibebeklerin bundan 50 yıl sonra LEGO Grubunun yüzü olacağını düşünüyorum. Benim gibi eskiler için, belki de hiçbir zaman minifigür tadını vermeyecekler. Ama 50 yıl sonra benim gibi eskiler de çok kalmayacak zaten. Hem belli mi olur, bakarsınız tıpkı minifigürlerde olduğu gibi minibebeklerde de köklü bir değişim olur, ve bir yanda çeşitliliği korurken, diğer yanda da minifigürlerin sahip olduğu diğer özelliklere sahip olmaya başlarlar.
LEGO Grubu bu, ne yapacağı hiç belli olmaz :)
Bugünlük bu kadar, bir sonraki yazıda görüşmek üzere!
Resimlerin önemli bir bölümü Brickset, Bricklink, Rebrickable ve LEGO resmî sayfasından alınmadır. Eğer herhangi bir yerde yanlış bir ifade kullandıysam, cahilliğime verin, kusuruma bakmayın. Arada kaçırdığım bir detay varsa da lütfen söyleyin, onu da ekleyeyim.
Kimisi çocukken Barbie bebeklerle oynar, kimisi de LEGO minifigürleriyle küçük dünyalar kurup, bu dünyaları büyüyünce de korumaya devam eder. Sanırım benim hangi gruba dahil olduğum belli :)