Bundan 11 yıl önce, şehir değiştirip Antalya’ya taşındığım sıralarda, bir LEGO minifigür kataloğu yapmaya karar verdim. Zaten eğer blogu takip ediyorsanız hayvanlardan da biliyorsunuzdur, katalog yapmaya meyilli bir insanım. O zamanlar yaklaşık 100-200 arası minifigürüm vardı, ve her ne kadar hangi minifigüre sahip olduğumu biliyor olsam da, yine de böyle bir liste günün birinde işe yarar diye düşünmüştüm. Bununla ilgili bir uygulama olup olmadığına baktığım zaman, karşıma çıkanların çoğunun bana uygun olmadığını gördüm. Uygulamalar hep CMF serilerinin minifigürlerini içeriyordu, oysa benim aradığım daha kapsamlı bir şeydi.
Derken “The Unofficial Minifigure Catalog” diye bir şey gördüm. Merak edip indirdim. Birdenbire telefonumda 1975’ten 2010’a kadar çıkan bütün minifigürlerin olduğu bir uygulama olmuştu! Herhalde zil takıp oynadım desem yalan olmaz. 2010’dan sonra çıkan minifigürlerle, standart olmayan minifigürleri de (yani DUPLO, Fabuland, Belville gibi) küçük bir ücret karşılığı aldıktan sonra, tek yapmam gereken elimdeki figürleri uygulamaya kaydetmekti. Bu noktada şunu da belirteyim, o zamanlar Brickset diye bir sayfanın varlığından habersizdim. Dünyada olan bitenden habersiz bir LEGOseverdim yani.
Uygulama sadece benim istediğimi yapmamış, daha da ileri gitmişti. Minifigürlerin önden, yandan ve arkadan fotoğrafları vardı, pırıl pırıl beyaz bir arka plan üzerinde hem de. Kostümlü olanların hem kostümlü hem kostümsüz hali, “iki yüzlü” olanların her iki yüzünün olduğu fotoğraflar. Hatta üşenmeden koleksiyonumdaki minifigürlerin ekran görüntülerini bile almıştım, bir yerde kullanırım diye.
2016’ya kadar uygulama telefonumda durdu, her yıl çıkan minifigür listesi güncellendi, ben de sahip olduğum minifigürleri kaydettim. Bu arada Brickset’i öğrendim, ve uygulamadan oraya bağlanıp, kayıtları birinden diğerine transfer edebileceğimi. Brickset daha kapsamlıydı tabii, böylece sahip olduğum setleri de kaydetmeye başladım.
2017 gibi bu kataloğun kitaplaşmış olduğunu öğrendim. Tıpkı uygulamada olduğu gibi, ilk kitap 1975-2010 yılları arası çıkan minifigürleri içeriyordu. Ondan sonraki beş yıl boyunca çıkan beş kitapta da, o yıla ait tüm minifigürler vardı. Bunlara ek olarak bir de standart olmayan figür kitabı çıkmıştı. Son olarak 2016’da “The Complete LEGO Minifigure Catalog 1975-2015” adıyla çıkan kitap, adından da anlaşılacağı gibi 40 yıl içinde çıkan bütün minifigürleri kapsıyor – bu da 6500’ün üzerinde minifigür demek!
Eşsiz bir katalog
Dr. Bartneck’in sınıflandırması Brickset ve Bricklink’te görmeye alıştıklarımızdan farklı, ama hem çok detaylı, hem de giriş kısmında açıklaması var. Kolayca bulunabilmesi için, her minifigürün Bricklink kodunu da altlarına yazmış.
LEGO Minifigür Kataloğu kitabında 6 minifigür sınıfı var: Koleksiyonluklar (Collectibles), Kurgu (Fiction), Tarihî (Historic), Lisanslı (Licensed), Kurgu Olmayan (Non Fiction) ve Diğer (Other). Bu sınıfların hepsinin temalardan oluşan alt sınıfı var, Kurgu’nun altında olan Power Miners ya da Lisanslı’nın altında olan Orta Dünya gibi. Dr. Bartneck minifigürleri yıla göre dizmek yerine alfabetik olarak dizmeyi tercih etmiş, böylece baştaki içindekiler tablosunda bulması kolaylaşıyor. Ayrıca bu sayede bazı minifigürlerin yıllar içindeki evrimini görmemiz de mümkün oluyor, Harry Potter figürlerinin geçirdiği inanılmaz değişim gibi.
Kitap büyük bir kitap. 21×27 cm ebatlarında, 574 sayfalık bir dev.
Kitaptaki 6500’ün üzerindeki minifigürün hepsi, uygulamada olduğu gibi, tek tek, beyaz bir zemin üzerinde fotoğraflanmış. Ama aklı başında her insanın yapacağı gibi, Dr. Bartneck de bazı minifigürleri daha koyu bir arka plan üzerinde çekmiş, beyaz parçalar ya da aksesuarlar daha kolay görülebilsin diye. Minifigürlerin basılı halinin ölçeği bire bir değil, daha küçük, ama yine de detaylar rahatlıkla görülüyor.
Kitabın üç tane dizini var, Bricklink koduna göre, yıla göre, ve kafaya göre. Hayır, yanlış okumadınız. Kitapta bir kafa dizini var, üstelik resimli. Yani eğer elinizdeki minifigürün kafasının başka hangi minifigürlerde kullanıldığını merak ediyorsanız, bu dizinden aradığınıza ulaşabilirsiniz.
Baskı kalitesi iyi. LEGO Grubu’nun daha önce beraber çalıştığı DK yayınlarından çıkan kitaplar gibi mi? Hayır, değil. Ama bu kitabı LEGO Grubu’nun desteği olmadan hazırladığı göz önünde bulundurulursa, gerçekten gayet başarılı. Kitabın 574 sayfa olduğundan bahsetmiştim, değil mi?
LEGO Minifigür Kataloğu projesinin sonu…
Üzülerek söylemeliyim ki, ne uygulama artık hayatta, ne de minifigür kataloğu projesi. 2016 yılında çıkan tek tük birkaç minifigür dışında, Dr. Bartneck minifigürlere erişemediği için projeyi bırakmak zorunda kalmış. 2017 Mayıs’ında sayfasında bir yazı paylaşmış, “2016 minifigürleri için yardım aranıyor” başlıklı, ama anlaşılan çok fazla yardım gelmemiş olsa gerek ki, proje durmuş. Uygulamayı da bu yazıyı yazarken tekrar indireyim dedim. İndiriliyor, minifigür resimleri de hâlâ duruyor, ama ne yazık ki artık Brickset’e bağlanmıyor. En azından ben bağlanamadım.
Bu yazıyı ilk kez dört yıl önce yazdığımda, amacım hem kitabı, hem de uygulamayı daha fazla insanın öğrenmesine az da olsa yardımcı olmaktı. Elden geçirip, kendi blogumda yayınlamamın da arkasında aynı düşünce yatıyor. Bir sürü tanınmış topluluk, bir sürü minifigür koleksiyoncusu var. Belki biri Dr. Bartneck’in bıraktığı yerden projeye devam eder. Tabii LEGO Grubu böyle bir şeye ön ayak olsa, gerçekten fantastik olur, çünkü Brickset’e göre 2016-2022 yılları arasında çıkan minifigür sayısı 6000’in üzerinde.
Şu noktada bir ara verip sayılara dikkatinizi çekmek istiyorum. 40 yılda çıkan 6500 minifigür, ve 7 yılda çıkan 6000 minifigür. Ben şu sonuca varıyorum: LEGO Grubu minifigür konusunda coştukça coşuyor.
Durum bu olunca, tek bir insanın, hele de LEGO Grubu’nun desteği olmadan, bu minifigürleri kataloglaması çok kolay bir iş değil. Ne kadar zengin olursanız olun, hepsini almaya para yetmez. Üstelik bunların arasında San Diego Comic Con gibi özel etkinlikler için yapılan ve fahiş fiyatlara satılan figürler de var. Ama baştakiler duruma el atarlarsa olmayacak iş değil. Bir sürü koleksiyoncu var, ve eğer anlaşma sağlanırsa, fotoğrafları onlar bile çekip gönderebilir. Olur yani.
Dr. Bartneck’in hazırladığı minifigür kataloğu, bence minifigür koleksiyonu yapan herkeste olması gereken bir kitap. Evet, son 7 yılda çıkan minifigürler yok. Evet, kağıt ve baskı kalitesi alışık olduğumuz LEGO kitaplarındaki gibi değil. Ama 40 yıllık bir minifigür arşivi, ve sadece bilgi edinmek, o minifigürün varlığını öğrenmek için bile almaya değer. Aynı şey uygulama için de geçerli.
Hem kim bilir, belki gerçekten biri ondan ilham alıp projeyi devam ettirir…
Kimisi çocukken Barbie bebeklerle oynar, kimisi de LEGO minifigürleriyle küçük dünyalar kurup, bu dünyaları büyüyünce de korumaya devam eder. Sanırım benim hangi gruba dahil olduğum belli :)